An Toiseach as Fheàrr: Plana ro-innleachdail airson tràth-ionnsachadh agus cùram-chloinne aig aois sgoile airson Alba 2022-26 An Dàmhair 2022

Facal-tòiseachaidh

Tha àite ro-chudromach aig cùram-chloinne àrd-inbhe a tha sùbailte, ruigsinneach agus aig prìs reusanta nar comann-sòisealta. Tha e ro-chudromach gus an toiseach-tòiseachaidh as fheàrr a thoirt do chloinn, taic a thoirt do theaghlaichean gus soirbheachadh, agus gus dèanamh cinnteach gun urrainn do phàrantan agus luchd-cùraim a bhith ag obair, a' trèanadh no ag ionnsachadh.

Tha sinn airson 's gur e Alba an t-àite as fheàrr san t-saoghal a bhios ann airson a bhith a' fàs. Mar sin, bho 2014 tha sinn air fear de na h-ath-leasachaidhean as cudromaiche a dhèanamh air seirbheisean poblach ann an ginealach le bhith cha mhòr a' dùblachadh na còrach air Tràth-ionnsachadh agus Cùram-chloinne (ELC) bho 600 gu 1140 uair a thìde sa bhliadhna, airson a h-uile pàiste ion-roghnach.^[1] Tha seo a' ciallachadh gum faigh teaghlaichean suas ri 30 uair a thìde de ELC maoinichte gach seachdain rè an teirm no mu 22 uair a thìde gach seachdain tro bhliadhna a' mhìosachain. Is i Alba an aon phàirt den RA a tha a' tabhann 1140 uair a thìde de ELC maoinichte, no taic cho-ionnan, do gach pàiste ion-roghnach ge bith dè an inbhe obrach a th' aig am pàrantan no an luchd-cùraim, agus sinn a' cur chloinne air thoiseach.

Tha leudachadh ELC maoinichte air a bhith na choileanadh mòr, gu sònraichte aig àm nuair a bha galar lèir-sgaoilte cruinneil ann. Cha bhiodh seo air tachairt mur a b' e obair chruaidh agus dìleas ar luchd-obrach agus com-pàirtichean sna roinnean poblach, prìobhaideach, san treas roinn agus ann an roinn an luchd-aireachaidh chloinne. Tha Riaghaltas na h-Alba fada an comain nan com-pàirtichean seo airson na rinn iad gus an cruth-atharrachadh seo a lìbhrigeadh agus airson an taic a thug luchd-obrach do chloinn is teaghlaichean na h-Alba aig àm a bha air leth duilich. Tha Brexit agus a-nis èiginn nan cosgaisean cuideachd a' cur cuideam mòr air solaraichean, agus tha sinn dealasach a thaobh a bhith a' cumail oirnn a' tasgadh anns a' phroifeasan agus a' toirt taic dhan roinn ann an Alba tron àm dhùbhlanach seo.^[2]

Leis cho cudromach 's a tha cùram-chloinne àrd-inbhe do chloinn, pàrantan, luchd-cùraim agus teaghlaichean, a bharrachd air comann-sòisealta agus eaconamaidh na h-Alba, tha sinn airson a dhol nas fhaide. Anns a' phlana seo, tha sinn a' mìneachadh mar a dh'obraicheas sinn gus buannachdan a' phrògram 1140 uair a thìde a leabachadh. Tha an sgrìobhainn seo cuideachd a' mìneachadh mar a thòisicheas sinn air siostam cùram-chloinne aois sgoile agus tairgse tràth-ionnsachaidh is cùram-chloinne a thogail do chlann a tha bliadhna agus dà bhliadhna a dh'aois, a' tòiseachadh leis an fheadhainn as motha a tha feumach air.^[3]

Tha e deatamach gun tèid ar lèirsinn a lìbhrigeadh airson siostam cùram-chloinne de chàileachd àrd, a tha ruigsinneach agus air prìs reusanta a lìbhrigeadh airson ar misean nàiseanta gus aghaidh a chur air bochdainn chloinne, gus cur ri sunnd teaghlaich, barrachd co-ionannachd gnè a chur air adhart agus gus An Gealladh a chumail dhan chloinn againn a tha, no a bha, fo chùram. Nì seo diofar mòr do dhachaighean, gnìomhachasan agus solaraichean seirbheisean air feadh na dùthcha air a bheil èiginn chosgaisean a' toirt buaidh.

Tha sinn ag aithneachadh gum bi siostam cùram-chloinne èifeachdach eadar-dhealaichte ann an diofar choimhearsnachdan air feadh na h-Alba agus tha sinn gu mòr airson taic a chumail ri fuasglaidhean ùr-ghnàthach a chuireas clann agus teaghlaichean aig cridhe nan seirbheisean againn.

Tha sinn cuideachd ag aithneachadh gu bheil suidheachadh a' chùraim-chloinne gu tric iom-fhillte agus doirbh a thuigsinn do theaghlaichean agus tha sinn gu mòr airson a bhith ag obair le com-pàirtichean gus seo a sgioblachadh agus a dhèanamh nas sìmplidhe, far a bheil e taobh a-staigh nan cumhachdan againn sin a dhèanamh. Tha àite cudromach aig Riaghaltas na h-Alba ann a bhith a' suidheachadh an stiùiridh ro-innleachdail agus a' mìneachadh nam builean^[4] ris a bheil sinn an dùil bhon tasgadh againn ann an tràth-ionnsachadh agus cùram-chloinne aig aois sgoile. 'S e ar dleastanas a th' ann a bhith a' cumadh poileasaidh airson nan tairgsean a tha sinn a' maoineachadh, a' cur an sàs modhan reachdail agus riaghlaidh ceart, agus a' cruthachadh poileasaidh agus stiùireadh soilleir gus taic a chumail ri lìbhrigeadh. Fon reachdas agus stiùireadh làithreach, tha grunn dhleastanasan cudromach aig ùghdarrasan ionadail co-cheangailte ri cùram-chloinne agus cumaidh sinn oirnn ag obair gu dlùth ri riaghaltas ionadail gus taic a chumail ri lìbhrigeadh nan amasan coitcheann againn.

Chan eil cumhachdan againn a thaobh taobhan cudromach de shiostam a' chùraim-chloinne, a' gabhail a-steach Sgeama Cùram-chloinne Saor bho Chìsean no an eileamaid cùram-chloinne de Chreideas Coitcheann. Ach, cumaidh sinn oirnn a' conaltradh ri agus a' feuchainn ri buaidh a thoirt air Riaghaltas na RA gus builean nas fheàrr a lìbhrigeadh do chloinn is theaghlaichean tro phoileasaidh cùram-chloinne, mar a tha sinn air dèanamh le co-roinn dàta gus taic a chumail ri bhuileachadh na tairgse againn do chloinn a tha dà bhliadhna a dh'aois.

Tha am plana seo a' mìneachadh na lèirsinn againn airson tràth-ionnsachadh agus airson cùram-chloinne aig aois sgoile thairis air a' chòrr den Phàrlamaid seo; na trì builean a tha sinn an dùil a lìbhrigeas na poileasaidhean uile againn, na prìomhachasan ro-innleachdail againn, agus na prionnsapalan a stiùireas ar modh-obrach a thaobh obrachadh le ar com-pàirtichean san roinn, agus na dh'fhaodas teaghlaichean a bhith an dùil bho sheirbheisean.

Chan eil dùil gum bi seo na liosta den a h-uile rud a nì sinn thairis air an ath cheithir bliadhna, no na phlana lìbhrigidh mionaideach airson gach fear de na poileasaidhean againn. A bharrachd air an sgrìobhainn seo, tha sinn a' foillseachadh ro-innleachd a' gabhail a-steach mar a bhios sinn a' measadh na buaidh aig an leudachadh air ion-roghnachd air 1140 uair a thìde de ELC de chàileachd àrd. Foillsichidh sinn frèama lìbhrigidh airson cùram-chloinne airson clann aig aois sgoile ann an Alba agus frèama ro-innleachdail airson proifeisean cùram-chloinne na h-Alba nas fhaide air adhart ann an 2022.